Zagrożenia

Powódź

„to jedno z najczęściej występujących zagrożeń naturalnych, będącym zjawiskiem przyrodniczym o charakterze ekstremalnym, często gwałtownym, występującym nieregularnie. Zgodnie z art. 16 pkt 43 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. prawo wodne, powódź definiowana jest jako „czasowe pokrycie przez wodę terenu, który w normalnych warunkach nie jest pokryty wodą, w szczególności wywołane przez wezbrania wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach oraz od strony morza, z wyłączeniem pokrycia przez wodę terenu wywołanego przez wezbranie wody w systemach kanalizacyjnych”.

Obszar Gminy Bestwina położony jest w zlewni Wisły oraz zlewniach II rzędu Białej i potoku Łękawka – prawostronne dopływy Wisły. Gmina zlokalizowana jest w widłach rzeki Wisły i Białej, które stanowią odpowiednio jej północną i zachodnią granicę. Wschodnią granicę gminy Stanowi dolny bieg potoku Łękawka, a południowo-wschodnią środkowy bieg Słonicy, należący do zlewni Soły. Niewielki wschodni fragment terenów gminy należy do zlewni potoku Dankówka.

Na terenie gminy głównie występują powodzie opadowe, najczęściej w miesiącach maju, czerwcu, lipcu i sierpniu. Ich zasięg i gwałtowność przebiegu zależą od charakteru deszczu, czasu trwania, stopnia uwilgotnienia zlewni w momencie opadu.

Pożar

Pożar to niekontrolowany proces spalania w miejscu do tego nieprzeznaczonym.

Powstaje zarówno w wyniku czynników zewnętrznych (np. zaprószenie ognia, celowe podpalenie działanie sił przyrody), jak i wewnętrznych (np. reakcje chemiczne).

Najczęstsze  przyczyny pożarów  w obiektach mieszkalnych - zwarcie w instalacji elektrycznej, wybuch gazu, zaprószenie ognia.

Zagrożenia w obiektach mogą powstać w wyniku błędu, braku ostrożności lub nieświadomego działania osób odpowiedzialnych lub przebywających czasowo na terenie obiektów.

Na terenie  całej gminy – małe kompleksy leśne - niskie zagrożenie pożarowe, ale prawdopodobne.

Skutki – bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, degradacja środowiska naturalnego.

Niekorzystne zjawiska atmosferyczne - anomalie pogodowe

Huragan

Wiatry halne - są anomaliami pogodowymi, które mogą wystąpić na całym terenie gminy. Mogą poczynić szkody w drzewostanie, zabudowaniach mieszkalnych, gospodarczych oraz w obiektach użyteczności publicznej, zrywanie odcinków linii energetycznych, konieczność ewakuacji ludności oraz utrudniających jazdę samochodów. Mogą spowodować zagrożenie życia i zdrowia oraz mienia mieszkańców gminy.

Według Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, w Polsce stosowana jest 3 stopniowa skala szacowania skutków działania wiatru:

• 1 stopień - uszkodzenia budynków, dachów; szkody w drzewostanie, łamanie gałęzi i drzew; utrudnienia komunikacyjne
• 2 stopień - uszkodzenia budynków, dachów; łamanie i wyrywanie drzew z korzeniami; utrudnienia w komunikacji; uszkodzenia linii napowietrznych
• 3 stopień - niszczenie zabudowań, zrywanie dachów; niszczenie linii napowietrznych; duże szkody w drzewostanie; znaczne utrudnienia w komunikacji; zagrożenie życia.

Susze

Brak wody w rzekach i obniżenie się poziomu wód gruntowych, będące skutkiem suszy, mają bardzo poważne konsekwencje dla życia i zdrowia ludności oraz gospodarki.

Aby zminimalizować wystąpienie zjawiska, należy w miesiącach letnich oszczędnie gospodarować wodą i ograniczać jej zużycie.

Mrozy, zawieje, śnieżyce

Silne mrozy – zgodnie z definicją IMGW, przyjmuje się, że silny mróz występuje wówczas, gdy temperatura powietrza spada poniżej -20°C. W aspekcie społecznym natomiast o silnych mrozach mówimy wtedy, gdy chłód staje się przyczyną śmierci ludzi i powoduje straty materialne.

Intensywne opady śniegu – obfite opady występujące na rozległym obszarze trwające kilka dni.

Zawieje, śnieżyce – jest zamiecią śnieżną przy równoczesnym opadzie śniegu. Zjawiska te powodują ograniczenie widzialności i powstawanie śnieżnych zasp. (definicja IMGW)

Skutki silnych mrozów i obfitych opadów:

• awarie linii energetycznych i telekomunikacyjnych, urządzeń przesyłowych, urządzeń grzewczych;
• przerwy w dostawach prądu i wody;
• zagrożenie dla zdrowia i życia osób starszych mieszkających samotnie;
• możliwość zawalenia się obiektów średnio i wielko-powierzchniowych o płaskich dachach;
• utrudnienia w komunikacji drogowej i uszkodzenia drzewostanu.

Awarie

Wodociągowe

Woda, jej  jakość, wszelkie  zakłócenia  w  jej  dystrybucji  mają  duże  znaczenie  dla jakości życia społeczeństwa, a  także  wywierają  bezpośredni wpływ na infrastrukturę, np. produkcję żywności, działalność zakładów służby zdrowia.

Zapewniona jest awaryjna dostawa wody wodociągiem tranzytowym.

Energetyczne

Awarie energetyczne (długotrwałe) stanowią duże zagrożenie dla mieszkańców:

• paraliż i zakłócenie pracy organów administracji, instytucji, banku, sklepów, stacji paliw,itp.,
• panika i dezinformacja wśród mieszkańców gminy,
• znaczny wzrost przestępczości i naruszeń porządku publicznego,
• brak możliwości dokonywania transakcji i zakupów środków niezbędnych do życia,
• ograniczone możliwości pracy i funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej i stacji uzdatniania wody, spowodowane niewystarczającą mocą agregatów prądotwórczych,
• problemy w komunikacji spowodowane brakiem łączności komórkowej i stacjonarnej.

Gazowe

Zagrożenie może wystąpić i wywołać następujące skutki:

• zagrożenie pożarowe i wybuchowe związane z niewłaściwą eksploatacją oraz rozszczelnieniem ropociągu lub instalacji i urządzeń gazowych,
• uszkodzenia instalacji na skutek nieodpowiedniego prowadzenia prac ziemnych, przemieszczanie się gruntów lub złego wykonawstwa materiałów i przestarzałej technologii,
• duże zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia,
• skażenie środowiska, skażenie gleby, powietrza, wód gruntowych na skutek rozszczelnienia lub pożaru ropociągu,
• oddziaływania skutków awarii gazociągu na inne instalacje i urządzenia znajdujące się w sąsiedztwie (telefony, wodociąg itp.)

Telekomunikacyjne

Na podstawie art. 176 ustawy Prawo telekomunikacyjne, przedsiębiorcy świadczący usługi telekomunikacyjne na obszarze większym niż jedna gmina są zobowiązani do posiadania planu działań w sytuacjach szczególnych zagrożeń określającego m.in. sposób zabezpieczenia publicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych przed zakłóceniami, skutkami katastrof i klęsk żywiołowych oraz nieuprawnionym dostępem.

W planie zawarte są również zasady współpracy przedsiębiorcy z organami koordynującymi działania ratownicze, służbami ustawowo powołanymi do niesienia pomocy i podmiotami realizującymi zadania na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego. Z analizy dotychczas opracowanych planów przedsiębiorców telekomunikacyjnych wynika, że na awarie sieci i systemów łączności mogą mieć wpływ następujące kategorie zagrożeń:

• klęski żywiołowe i katastrofy naturalne;
• katastrofy i awarie techniczne;
• terroryzm i cyberterroryzm oraz zdarzenia o charakterze kryminalnym;
• czynniki społeczne i biznesowe.

Zakłócenia w transporcie

Na terenie gminy drogi powiatowe i gminne  ze względu na małe natężenie ruchu, stanowią niskie zagrożenie wystąpienia zdarzeń drogowych. Nieliczne wypadki na drogach wynikają głównie z nieostrożności kierujących i lekceważenia przepisów ruchu drogowego, a także złego stanu technicznego pojazdów czy też z braku odpowiedniego wyszkolenia młodych kierowców. Oprócz wypadków ruchu pasażerskiego, zdarzają się również katastrofy pojazdów przewożących materiały niebezpieczne. Jednak na terenie gminy brak transportu materiałów niebezpiecznych, z wyjątkiem dostarczania paliw płynnych i gazowych do stacji paliw oraz odbiorców indywidualnych.

Skażenia radiacyjne

Zdarzeniem radiacyjnym określa się wydarzenie na terenie kraju lub poza jego granicami, związane z materiałem jądrowym, źródłem promieniowania jonizującego, odpadem promieniotwórczym lub innymi substancjami promieniotwórczymi, powodujące lub mogące powodować zagrożenie radiacyjne, stwarzające możliwość przekroczenia wartości granicznych dawek promieniowania jonizującego określonych w obowiązujących przepisach, a więc wymagające podjęcia pilnych działań w celu ochrony pracowników lub ludności. Przyczyny:

• awarie elektrowni jądrowych
• zdarzenia radiacyjne (stosownie źródeł promieniotwórczych)
• podczas transportu
• nieprawidłowe przechowywanie źródeł promieniotwórczych i odpadów promieniotwórczych

Epidemie, epizootie, epifitozy

Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 roku, o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi epidemia to „wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących”. Katastrofalne skutki epidemii mogą dotknąć przede wszystkim duże skupiska ludzkie takie jak: szkoły, przedszkola, miejsca użyteczności publicznej.

Przyczyny

Nieświadome wprowadzenie czynnika patogennego (bakterie, wirusy) wskutek innych zdarzeń katastroficznych takich jak np.: powodzie, susze, niezachowanie określonych wymogów sanitarno-higienicznych weterynaryjnych (zatopienie i zniszczenie cmentarzy oraz grzebowisk zwierząt), w wyniku chorób odzwierzęcych, zawleczenie choroby z obszarów leżących poza granicami kraju, masowe migracje, bioterroryzm.

Skutki zagrożenia

Bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia osób (w tym również pośrednio w wyniku niewydolności systemu opieki zdrowotnej i/lub systemu opieki społecznej), utrudnienia w dostępie do żywności i wody pitnej, możliwa konieczność hospitalizacji/izolacji ludności, możliwość paniki wśród ludności oraz zagrożenie zakłócenia porządku publicznego możliwy wzrost przestępczości o charakterze kryminalnym oraz zwiększona liczba przestępstw i wykroczeń pospolitych (kradzieże z włamaniem, rozboje, niszczenie mienia).

Epizootia

Występowanie zachorowań na chorobę zakaźną, wśród zwierząt na danym terenie, w zdecydowanie większej liczbie niż w poprzednich latach rejestracji danych. Choroby zwierząt ze względu na czynnik etiologiczny dzielimy na choroby zakaźne i choroby niezakaźne.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa chowu i hodowli zwierząt gospodarskich istotne są choroby zakaźne podlegające obowiązkowi zwalczania, w tym choroby zwierząt wolno żyjących, które mogą przenieść się na zwierzęta hodowlane.

Bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia osób w wyniku chorób odzwierzęcych (w tym również pośrednio w wyniku niewydolności systemu opieki zdrowotnej i/lub systemu opieki społecznej), okresowe utrudnienia w przemieszczaniu się, utrudnienia w dostępie do żywności i wody pitnej, możliwa konieczność hospitalizacji/izolacji ludności, możliwość paniki wśród ludności oraz zagrożenie zakłócenia porządku publicznego.

Epifitoza

Każde masowe występowanie na określonym terenie i w określonym czasie zachorowań roślin. Epifitozy roślin charakteryzują się opanowaniem przez określoną chorobę znacznej części masy tkankowej rośliny - gospodarza, występującej w skupieniach na określonym obszarze. Choroby roślin mogą być powodowane przez czynniki nieinfekcyjne: atmosferyczne (opady, niska i wysoka temperatura, niedostatek światła, wilgotność powietrza, zanieczyszczenie środowiska) oraz glebowe (niedobór lub nadmiar składników pokarmowych, zasolenie gleby, odczyn gleby, nadmiar lub brak wody, struktura gleby), a ponadto czynniki infekcyjne: wirusy, bakterie, grzyby i pasożyty.

Naruszenie porządku publicznego

Na terenie gminy z powodu niezadowolenia społecznego prowadzącego do czynnego protestu, mogą wystąpić blokady dróg, budynków administracji publicznej oraz demonstracje i strajki prowadzące do paraliżu komunikacji. Możliwe są także zbiorowe zakłócenia porządku publicznego o charakterze chuligańskim, takie jak zamieszki i burdy uliczne prowadzące do znacznej dewastacji i niszczenia mienia oraz stwarzających zagrożenie życia i zdrowia obywateli. Postępowanie, które będzie miało na celu przywrócenie porządku publicznego realizowane będzie zgodnie z decyzjami odpowiednich funkcjonariuszy Policji.

Zagrożenie terrorystyczne

Rodzaje terroryzmu:

• terroryzm chemiczny;
• terroryzm nuklearny;
• bioterroryzm;
• terroryzm bronią klasyczną;

Obserwowany w ostatnim okresie wzrost przestępczości, łatwiejszy dostęp do broni i materiałów wybuchowych, powoduje znaczny wzrost prawdopodobieństwa dokonania aktów terroru polegających na:

• detonowaniu ładunków wybuchowych w miejscach publicznych, takich jak obiekty komunikacyjne, administracyjne, szkoły itp.
• przekazaniu fałszywej informacji o podłożeniu ładunków wybuchowych w obiektach użyteczności publicznej, powodując konieczność przeprowadzeniu procesu ewakuacji.