Krzyż przy kościele w Kaniowie - zakończenie prac konserwatorskich
Wskrzeszona historia: XIX wieczny krzyż przy kościele w Kaniowie po pracach konserwatorskich
Początkiem czerwca wykonano ostatnie, wykończeniowe prace przy kamiennym krzyżu z końca XIX w. z płaskorzeźbą Matki Bożej Bolesnej, który powrócił na swoje miejsce przy kościele Niepokalanego Serca NMP w Kaniowie. Teraz bardzo dobrze widoczna jest inskrypcja następującej treści: „O wy wszyscy, którzy idziecie drogą, przypatrzcie się i obaczcie, czy jest boleść, jako boleść moja.” (Cytat z Lamentacji Jeremiasza - Lm 1,12)
Krzyż został odnowiony z budżetu gminy (Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Bestwina), natomiast jego fundament ze środków parafii w Kaniowie. Przycięte zostały pobliskie drzewa, co zapobiega utrzymywaniu się wilgoci i rozwojowi mikroflory. Jest to kolejne zadanie z zakresu tzw. małej architektury zrealizowane w gminie Bestwina w ostatnich latach.
Inwestycję realizowała Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki Joanny Borek-Firlejczyk z Mikołowa. Jak można dowiedzieć się z dokumentacji, przywrócono kapliczce pierwotny wygląd i proporcje. Zrekonstruowano kamienny krzyż z piaskowca z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego i kamienną tabliczką z napisem INRI, a pomnik ustawiono na nowym fundamencie ponad poziomem gruntu. Zdemontowane zostały metalowe kotwy i obejmy, z powierzchni usunięto nawarstwienia tynków i zacierek cementowych, odsłaniając naturalną powierzchnię kamienia oraz złocone fragmenty dekoracji rzeźbiarskiej. W partii cokołu wymieniono górną, uszkodzoną część zwieńczoną gzymsem na nowy element oraz odtworzono inskrypcję na podstawie archiwaliów. Odtworzono także złocenia na symbolach Męki Pańskiej i inskrypcjach. Ubytki form architektonicznych i rzeźbiarskich pomnika wypełniono zaprawą mineralną. Powierzchnię kamienia odczyszczono i zachowano w naturalnym kolorze.
Kapliczka pochodzi prawdopodobnie z 1895, jest usytuowana za prezbiterium kościoła, od strony ul. Batalionów Chłopskich. Pod wzmiankowaną datą w kronice parafialnej znajduje się zapis, że krzyż wykonany został na Śląsku pruskim, a środki na niego przeznaczył Antoni Olek. Nie zamieszczono opisu ani informacji dotyczących intencji, w jakiej powstał pomnik. Kolejna wzmianka jest datowana na rok 1955, jak podaje oryginalny tekst: „Na figurze tej jest krzyż betonowy z pasyjką oraz na kolumnie, we wgłębieniu, płaskorzeźba przedstawiająca Matkę Boską Bolesną. Na podstawie kolumny umieścił malarz napis z Ks. Jeremiasza Proroka: O wy wszyscy, którzy idziecie drogą, przypatrzcie się i obaczcie, czy jest boleść, jako boleść moja. Kolumna pomalowana olejno w kolorze ciemnego marmuru”.
Krzyż w ciągu swojego istnienia przeszedł wiele remontów i przekształceń formy, w latach 50 XX w. oryginalny krzyż z figurą Chrystusa (prawdopodobnie zniszczony w trakcie działań wojennych) zastąpiono nowym, wykonanym z lastryko. Z kolei w latach 80 XX w. wykonano wzmocnienia w postaci metalowych kotew wokół cokołu oraz metalowej obejmy wokół trzonu pomnika.
(Fragmenty opisu prac i historia kapliczki za dokumentacją konserwatorską)
