30 lat Towarzystwa Miłośników Ziemi Bestwińskiej

Dziedzictwo minionych wieków
Trzydziestolecie Towarzystwa Miłośników Ziemi Bestwińskiej

    Krajobraz rodzinnych stron, jego piękno, różnorodność, jego wesołość i zaduma to nasz wspólny świat, w którym pragniemy znaleźć odbicie nieba, błękitnych i zielonych źrenic wód i łąk. Tu zamyka się ułamek naszego życia. Z takich to ułamków, kropel pamięci , błysków przeszłości – jeśli się im przyjrzeć i spróbować ująć w jakąś całość – złoży się nasze dziedzictwo przodków, ofiarowane całe bogactwo spuścizny, jakie przez wieki doświadczyli i zgromadzili. Tak napisała 30 lat temu Waleria Owczarz, omawiając okoliczności powstania Towarzystwa Miłośników Ziemi Bestwińskiej. Ta jedyna w swoim rodzaju grupa ukonstytuowała się na zebraniu założycielskim w dniu 26 października 1992 r., a 5 lutego 1993 r. Sąd Wojewódzki w Katowicach wpisał TMZB do rejestru stowarzyszeń. Rozpoczęła się podróż poprzez historię i tradycję, a jej owoce to liczne wydane publikacje, powstanie Muzeum Regionalnego, szereg wystaw i wydarzeń zorganizowanych staraniem bestwińskich regionalistów.

    Połączenie „starego” i „nowego” to jedno z głównych zadań Towarzystwa Miłośników Ziemi Bestwińskiej. Jak opowiadać o historii, jak zainteresować nią dzieci i młodzież, jak wykorzystać w tym celu najnowsze zdobycze techniki, portale społecznościowe?  - Pytania tego typu wciąż zadaje sobie przewodnicząca Dorota Surowiak i reszta pasjonatów. Historia jest przecież procesem, widzimy to na przykładzie samego TMZB zaczynającego działalność jeszcze w epoce „analogowej”, w realiach transformacji ustrojowej.
    Co właściwie gmina Bestwina zawdzięcza towarzystwu jej miłośników? Należy najpierw wyjaśnić, że w wielu miejscowościach naszego powiatu istnieją stowarzyszenia regionalne pielęgnujące dziedzictwo kulturowo-historyczne swojej ziemi i Bestwina nie jest tu wyjątkiem. Zeszłoroczne obchody 90-lecia pobytu w Bestwinie gen. Józefa Hallera były jednym z tych wydarzeń, które dzięki istnieniu TMZB zapadły w pamięć na długo. Wymieniać można zresztą w nieskończoność: Gminna gra terenowa, warsztaty historyczne i folklorystyczne, opieka nad grobami i pomnikami, szerzenie kultury Lachów Zachodnich… Towarzystwo było gospodarzem Powiatowego Zjazdu Towarzystw Regionalnych, zjazd ten miał miejsce w Bestwinie w roku 2006 i w r. 2017. Niektóre pozycje wydawnicze sygnowane przez TMZB to monografia „Bestwina” ks. Z. Bubaka, „Legendy i opowieści z Józefowej Izby” (W. Owczarz), „Z Kaniowa rodem – życie i praca prof. Mieczysława Brożka” (S. Lewczak), „Ludność gminy Bestwina w czasie okupacji niemieckiej i sowieckiej latach 1939 – 1945. Żołnierze i ofiary represji (T. S. Lewczak),  „Janowiccy rówieśnicy Niepodległej” (praca zbiorowa nagrodzona w ogólnopolskim konkursie), folder z okazji rocznicy konsekracji kościoła w Bestwinie i książeczka „Ks. Kardynał Karol Wojtyła w Bestwinie i  Kaniowie” itd.

    Towarzystwo otrzymało liczne nagrody i wyróżnienia na szczeblu gminnym i powiatowym. Przewodnicząca Waleria Owczarz w 2005 r. została laureatką Nagrody Starosty Bielskiego im. ks. J. Londzina, natomiast przewodnicząca Teresa Lewczak była nominowana do tej nagrody w r. 2006. Nominacje nie ominęły innych osób związanych z Towarzystwem – honorowy członek, dr Franciszek Maga był kandydatem do „Londzina” dwukrotnie; nominowano również Danutę Kubik. TMZB przyznaje własne nagrody, noszące nazwę „W duchu Oskara Kolberga”.
    Nadszedł wreszcie dzień wielkiego jubileuszu. Zebranie podsumowujące pracę TMZB wraz z obchodami 30 – lecia odbyło się 11 marca w Muzeum Regionalnym im. ks. Z. Bubaka. W pierwszej części spotkania przewodnicząca Dorota Surowiak przedstawiła sprawozdanie z działalności w roku 2022. Na pierwszy plan wybiły się wspomniane już obchody hallerowskie, ale poza tym hucznie świętowano 400 lat konsekracji bestwińskiego kościoła (łącznie z wystawą), stworzono ekspozycję historycznych zdjęć podczas dożynek gminnych w Janowicach, realizowano projekty edukacyjne, zbierano materiały archiwalne.

    Właściwa, jubileuszowa część została okraszona prezentacją multimedialną, znakomicie ilustrującą dorobek Towarzystwa Miłośników Ziemi Bestwińskiej, od zarania po teraźniejszość. Zainteresowano się wystawą zdjęć i dokumentów, wspominano doniosłe wydarzenia takie jak powrót do Bestwiny z Niemiec dzwonu „Król Chwały” z 1504 r., kolejne jubileusze i Zjazdy Towarzystw  Regionalnych. Zaproszeni goście pospieszyli z gratulacjami i podziękowaniami. Głos zabrali i upominki, pamiątki czy też kwiaty wręczyli wójt gminy Bestwina Artur Beniowski, poseł na Sejm RP Przemysław Drabek, naczelnik Wydziału Promocji Powiatu, Kultury, Sportu i Turystyki Magdalena Więzik, radny powiatu bielskiego Łukasz Pasierbek, przedstawicielki Kół Gospodyń Wiejskich. Wójt zauważył, że każda z dotychczasowych pań przewodniczących wniosła do Towarzystwa swój oryginalny styl pracy, a  poseł Drabek sprezentował każdemu z uczestników jubileuszu wydane przez Pocztę Polską koperty upamiętniające postacie lotników Żwirki i Wigury.
    Laureaci specjalnych wyróżnień wręczanych przez Dorotę Surowiak i radną Małgorzatę Łukoś to Waleria Owczarz, Teresa Lewczak, Sławomir Ślósarczyk, Andrzej Wojtyła, Stanisława Szlosarczyk i dyrektorzy gminnych placówek oświatowych: Urszula Kraus, Renata Cichowska – Gaździak, Krzysztof Fiałkowski i Agata Szypuła.
    Jestem dumna, że mogę kierować TMZB, z którym jestem związana już od 14 lat – podsumowuje Dorota Surowiak – Przez ostatnie dziewięć lat pełniłam funkcję przewodniczącej i czynię to nadal. W TMZB spotykam wielu oddanych swej pracy społecznej miłośników tej ziemi oraz życzliwych ludzi, którzy wspomagają nasze działania. 30-lecie TMZB to czas przemyśleń nad wyborem „nowych narzędzi”, które pomogą nam w realizacji celów towarzystwa w zmieniającej się rzeczywistości. To także czas wspomnień o tych, których już nie ma wśród nas. Osoby te na zawsze pozostaną w naszej pamięci.

Więcej zdjęć - GALERIA